Müvafiq şəraitdə saxlanmayan və gigiyenik şəraitdə hazırlanmayan qidaların üzərində çoxalan bakteriyaların yaratdığı toksinlər qida zəhərlənməsinə səbəb olur. Bu səbəbdən evdə və ya çöldə yemək yeyərkən bəzi vacib məqamlar gözardı edilməməlidir.

Yeniavaz.com nadir hallarda ölümlə nəticələnən bu təhlükəyə qarşı həm evdə, həm də çöldə diqqətli qidalanmanın vacib məqamlarını təqdim dir:

Ən riskli qidalar

İsti yay günlərində diqqət etməli olduğumuz məsələlərdən biri də qida təhlükəsizliyidir. İsti havalarda ən riskli qidalar zülal və rütubəti yüksək olan qidalardır. Yəni təhlükəli dəniz məhsulları və ya çiy, yarı çiy dəniz məhsulları, az bişmiş ətlər, az bişmiş yumurtalar, çatlamış yumurtalar, pasterizə (Yeyinti məhsullarının 100 dərəcədən yuxarı olmamaq şərtilə qızdırılması) olunmamış süd və süd məhsulları, təzə pendirlər.

Necə anlamaq olar?

Qida zəhərlənməsinin ən çox görülən əlamətləri mədə və bağırsaqların iltihabı nəticəsində yaranan qusma, qarın ağrısı və ishaldır. Bununla belə, qida zəhərlənməsinin bəzi növləri qızdırma, nəcisdə qan və əzələ zəifliyinə də səbəb ola bilər.

Nə etmək lazımdı?

Qida zəhərlənməsi varsa, içdiyiniz suyun miqdarını artırın, bir-iki stəkan mineral su için, qaynatdığınız düyünü evdə qatıq və su ilə qarışdırararq istifadə edin. Kartof, banan və ayrandan tez-tez istifadə edin. Əgər sizdə qanlı ishal, ishal ilə müşayiət olunan boyun ağrısı, qızdırma və şiddətli baş ağrısı varsa, qida zəhərlənməsi əlamətləriniz iki gündən çox davam edirsə, qusma varsa mütləq həkimə müraciət etməlisiniz.

Qorunmağın üsulları

Evdə

1- Yemək hazırlamağa başlamazdan əvvəl əllərinizi 20 saniyə sabunla yaxşıca yuyun. Ət və yumurta kimi riskli qidalara toxunduqdan sonra əllərinizi yenidən yuyun. Əllərinizi qurulayarkən birdəfəlik dəsmallardan istifadə etməyə üstünlük verin və ya mətbəxdə istifadə etdiyiniz əl dəsmalını tez-tez dəyişdirin.

2- Yeməyə toxunmazdan əvvəl və ya yemək hazırlama prosesində saçınıza, burnunuza, üzünüzə və ya saqqalınıza toxunsanız, dərhal əllərinizi yuyun.

3- Ət və yumurta kimi riskli qidalardan birinə toxunduqdan sonra əlinizi yumadan digərinə toxunmayın. Doğradığınız kəsmə taxtalarını və bıçaqları ayırın.

4- Bişmiş qidaları çiy yeməklərdən ayırın. Soyuducuya qoyarkən ən riskli qidaları soyuducunun alt rəfinə, bağlı qaba qoyun ki, bu qidalardan axa biləcək su digər qidaları çirkləndirməsin.

5- Dondurulmuş qidaları soyuducuda və ya soyuq suyun altında əridin. İstehlak edə bilməyəcəyiniz ərimiş qidaları yenidən dondurucuya qoymayın.

6- Riskli qidaları bir yerdən başqa yerə daşıyarkən (məsələn, səfərdə və ya evdən işə apararkən) yeməyi soyuq saxlayacaq istilik tərkibli nəqliyyat qablarından istifadə edin. Əgər siz mütləq qida daşımalı olursunuzsa və soyuducu daşıma qabınız yoxdursa, daha davamlı qidalar seçin; qurudulmuş ət, meyvə, tərəvəz kimi.

7- Yeməklərinizi hazırlayarkən mənbəyindən əmin olmadığınız sudan istifadə etməyin.

8- Bişmiş yeməklər 2 saatdan çox çöldə saxlanılmamalı, soyuduqdan sonra soyuducuya qoyulmalıdır. Bişmiş yemək qızdırılmadıqda, soyuducuda 7 gün təravətini saxlayacaq. Yeddinci gündən sonra onu atmaq lazımdır.

9- Konservləşdirilmiş qidaları alarkən qablaşdırmanın qabarıq olmamasına diqqət yetirin. Konservlərdə çoxalma ehtimalı olan bakteriyalar ölümlə nəticələnə biləcək xoşagəlməz nəticələrə səbəb ola bilər.

Çöldə

1- Restorana getdiyiniz zaman ayran kimi zülalla zəngin içkilərin açıq gətirilməsinə üstünlük verməyin, qapalı paketlərdə qabarıq və ya qabarıq butulkalarda olan içkiləri istehlak etməyin.

2- Dondurmanın qida zəhərlənməsinə də səbəb ola biləcəyini unutmayın. Xammalı süd olduğu üçün dondurma da hər süd məhsulu kimi xarab olmağa uyğun qidalar sırasındadır. Etibarlı yerlərdən aldığınızdan əmin olun.

3- İçkilərə buz qoymayın. Çünki buz hazırlamaq üçün istifadə edilən suyun gigiyenasına əmin ola bilməzsiniz.

4-Bişməmiş ət və onun məhsullarından istifadə etməyin. Ətinizi həmişə yaxşı bişirin.

5- Uzun səfərlərdə yol kənarında xidmət edən yerlərdə ən riskli ola biləcək qidalardan biri də düyü plovudur. Nəzərə alın ki, fasilə verdiyiniz yerlərdə bişmiş yeməkləri 2 saatdan çox kənarda saxlamaq qida zəhərlənməsi riskini artırır.