Ölkədəki internet provayderlərinin yaratdığı monopolist sistem istifadəçilərin seçim imkanlarını məhdudlaşdırır.
Xüsusilə də yeni tikililərdə rast gəlinən bu problem həm də rəqabətli mühitin qarşısını almağa hesablanmış addım kimi qiymətləndirilir. Məsələn, bir binada yalnız bir provayder şirkət xidmət göstərir, digərləri isə həmin əraziyə buraxılmır və ya özlərini razılaşdırılmış şəkildə bundan imtina edir. Hazırda ölkədə kifayət qədər internet provayder şirkətləri fəaliyyət göstərir. Ancaq ərazi üzrə onların əksəriyyəti əlçatan deyil.

Yalnız 3-4 provayder şirkət var ki, onların xidmətindən istifadə etmək mümkündür. Bu da internet bazarında süni monopoliyanın yaradıldığı deməkdir ki, hazırda şirkətlər bu sistem üzrə çalışırlar. Bu, həm də provayder şirkətlərinin istehlakçı hüquqlarını kobud şəkildə pozmasıdır.

Məsələn, Yasamal rayonu Əli bəy Hüseynzadə 64 ünvanında internet xidmətini yalnız “Connect” şirkəti göstərir. Digər provayder şirkətlərə müraciət etdikdə isə sözügedən ərazidə internet xidməti göstərmədiklərini, yalnız televiziya kabelləri çəkdiklərini bildirirlər. Provayder şirkətləri arasında qiymət fərqinin olmasına baxmayaraq, insanlar yalnız bir şirkətin xidmətindən istifadə etməyə məcbur buraxılır. Provayder şirkətlərin özəl sahibkarlıq subyektləri olması isə onlara qarşıdı rəsmi qurumların hansısa tədbir gösrməsi mümkünsüzdür.

İnternet monopoliyası yaradan provayder şirkətlər bu sistemlə, həm qiymətləri öz istədikləri kimi müəyyənləşdirmək, həm də bir növü məcburi xidmət satmaq imkanı əldə edirlər. Görünən odur ki, bu məsələ şirkətlər arasında razılaşdırılıb və öz aralarında “bölgü” aparıblar. Heç bir şirkət digərinin ərazisinə girmir və bununla da müştəri tapmaqda çətinlik çəkmirlər.

Texnologiyanın, internetin sürətlə inkişaf etdiyi dövrdə bu cür xidmət heç bir istehlakçını razı sala bilməz. İnternet verilişində tez-tez maneələrin yaranması, xəbərdarlıqsız proflaktik təmir adı altında internetin saatlarla kəsilməsi və sair kimi problemlərin olmasına baxmayaraq, yaradılan monopoliya sistemi insanların provayderlərdən imtina etməsinə maneə yaradır.

Ekspertlər də ölkədə internetin keyfiyyətsiz, qiymətin isə baha olmasını məhz monopoliya ilə əlaqələndidirlər. Hesab olunur ki, burada Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin tərkibində olan provayder şirkətlərinin də rolu var. Ölkədə internetin “topdansatışı” ilə məşğul olan əsas provayder “Delta Telekom” dövlət operatorlarına qiymətlərin 70 faiz endirilməsini təklif edib.

Lakin hələ də internet bazarın 50 faizinə nəzarət edən dövlət provayderləri “Delta Telekom”un təklifinə cavab vermir. Qiymətlər yenə də əvvəlki qaydada qalıb. Nə özəl şirkətlər, nə də dövlət tabeçiliyi olan provayderlər qiyməti ucuzlaşmaq haqqında düşünmürlər. İnternet monopoliyasının mövcudluğu isə şirkətlərə qiyməti baha, xidməti “ucuz” saxlamağa imkan verir.


Paylaş: