Mühəndislər “möcüzəli maddə” olan qrafen istehsal etmək üçün yeni üsul tapıblar ki, bu da nəhayət onun potensialını maksimum dərəcədə artırmağa imkan verəcək.

Alimlərin yeni işi “Nature” jurnalında dərc olunan “Oksigensiz kimyəvi buxar çökdürülməsi ilə qrafenin təkrarlana bilən sintezi” adlı məqalədə təsvir edilib.

2004-cü ildə bir atom qalınlığında karbon atomları təbəqəsindən əmələ gələn karbonun iki ölçülü allotropu olan qrafen kəşf edildikdə, elm adamları materialı potensial inqilab kimi qiymətləndirdilər.

O, yüksək keçirici və davamlıdır və ekspertlər onun enerji saxlamalarından tutmuş tibbi cihazlara və şəxsi elektronikaya qədər hər şeyi gücləndirə biləcəyini deyirlər.

Lakin bu potensial heç vaxt tam həyata keçirilmədi.

Problemlərdən biri ondan ibarətdir ki, onu təmiz və çirklərdən təmizləmək çətindir. Lakin tədqiqatçılar deyirlər ki, yeni proses qrafeni asanlıqla yenilənə bilən və təmiz şəkildə istehsal edir.

Onlar bu qənaətə qrafenin keyfiyyətinin oksigen tərkibi ilə bağlı olmasının kəşfi əsasında gəliblər. Ətraf mühitdə hətta kiçik miqdarda oksigen varsa, bu, qrafenin böyümə sürətinə kəskin şəkildə təsir edir və ondan istifadə edilə bilməz.

"Biz göstəririk ki, böyümə prosesindən demək olar ki, bütün oksigeni çıxarmaq CVD qrafeninin təkrarlana bilən, yüksək keyfiyyətli sintezinə nail olmaq üçün açardır. Bu, qrafenin geniş miqyaslı istehsalına gedən yolda mühüm mərhələdir", - Kolumbiya Universitetinin baş müəllifi Ceyms Hohn deyib.

Mühəndislər ənənəvi olaraq qrafeni iki yolla hazırlayıblar. Birincisi, qrafit təbəqələrini qrafen kimi istifadə etmək məqsədi ilə kifayət qədər incə olana qədər çıxarmaq üçün yapışqan lentdən istifadə edir, təmiz nümunələr istehsal edir, lakin kiçik miqyasda sənaye istifadəsini qeyri-mümkün edir.

Başqa bir üsul istehsalı əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər və CVD artımı kimi tanınır. Bu, metan kimi karbon tərkibli qazın mis səthi üzərindən inanılmaz dərəcədə yüksək temperaturda keçməsini nəzərdə tutur ki, bu da metanın parçalanmasına və karbon atomlarının qrafen təbəqəsinə çevrilməsinə səbəb olur.

Bu, onları bir neçə metr diametrə qədər istehsal etməyə imkan verir. Lakin onlar keyfiyyət etibarı ilə bağlı problemlərdən də əziyyət çəkirlər.

Mühəndislər oksigen axınına nəzarət edə bilən və prosesin onu pozmasının qarşısını alan yeni sistemlər yaratmağa çalışırlar.

İndi elm adamları bu prosesi əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdirdiklərini və qrafenin daha sürətli böyüməsinə və daha etibarlı olmasına imkan verdiyini söyləyiblər. Onlar aşkar ediblər ki, əldə edilən qrafen ondan geniş miqyasda istifadə etməyə imkan verən bütün zəruri xüsusiyyətləri nümayiş etdirir.  / Publika.az