Azərbaycanda taksilərə aid yeni standartların müəyyən edilməsindən sonra ölkədə köhnə maşınların satışa çıxarılması kütləviləşib. Belə ki, qeydiyyat şəhadətnaməsində buraxılış tarixinin 15 ildən artıq olan avtomobillərə taksi fəaliyyəti göstərməsinə qadağa qoyulmasının ardından sözügedən maşınların sahibləri onları satmağa qərar veriblər.

Son günlərdə sosial şəbəkələrdə və müvafiq saytlarda yüzlərlə yeni satış elanlarına rast gəlmək olar. Xüsusilə taksi kimi fəaliyyət göstərmiş “Toyota Prius” markalı və 2007, 2008, 2009-cu il buraxılışlı avtomobillərin satışa çıxarılması və təklifin tələbi üstüləməsi nəticəsində qiymətlərin enməsi müşahidə edilir ki, bu da taksi sahiblərinin verilmiş qərardan nə dərəcədə təsirləndiyini göstərir.

Paralel olaraq isə son vaxtlar Azərbaycana hibrid mühərrikli, daha təzə və müasir avtomobillərin axınının başlaması müşahidə edilir.

Mütəxəssislər bildirir ki, son vaxtlar Bakıda taksi fəaliyyətinin tənzimlənməsi istiqamətində atılan addımlar bu sahədə illərdir davam edən pərakəndəliyin aradan qaldırılmasına, xidmət keyfiyyətinin artırılmasına və Bakıda tıxacların azaldılmasına hesablanıb.

Zamanın tələbi olaraq köhnə avtomobillər də tədricən Bakı küçələrini tərk edərək ölkənin digər bölgələrinə istiqamətlənəcək. Yeni qaydaların tətbiqindən sonra isə lisenziyalı taksilərin gündəlik səfər sayının artırılması, xidmətin yüksəlməsi, bu sahədə çalışan insanların sosial vəziyyətinin yaxşılaşması gözlənilir. 

Belə ki, bir çox xarici şəhərlərdə olduğu kimi Bakıda da müvafiq lisenziyası olan taksilərin avtobus zolaqlarına daxil olması, parkinq güzəştlərindən istifadə etməsi tıxacların azalmasına əlavə töhvə verə bilər. Bu ilin 1 iyul tarixindən isə qeydiyyat şəhadətnaməsində göstərilən buraxılış tarixindən 8 ildən artıq müddət keçmiş avtonəqliyyat vasitələrinə buraxılış kartının verilməməsi ilə taksiçilikdə yeni mərhələnin başlaması gözlənilir.

Nəqliyyat üzrə ekspert, hüquqşünas Ərşad Hüseynov hesab edir ki, şəhər mobilliyində taksi fəaliyyəti həlledici rol oynamasa da, bu sahədə islahatlara ehtiyac var idi: “2023-cü ilin iyun ayında taksi və ictimai nəqliyyat adı altında dəyişikliklər oldu. Məhz bu tələblər onun tərkib hissəsidir. Odur ki, ölkədə, xüsusilə də Bakıda nəqliyyat mobilliyi ilə bağlı vəziyyət yaxşılaşdırılıb, yol hərəkəti təhlükəsizliyi səviyyəsi yüksəldilməlidir. Buna görə də bu iki məqama problem yaradan səbəblər aradan qaldırılmalıdır.

Kifayət qədər ambisiyalı tələbdir, amma olmalıdır. Çünki belə davam edə bilməz. Bakının vəziyyəti belə saxlanıla bilməz. Şəhər mobilliyinin təmin olunmasında dünya sıralamasına baxsaq, taksi fəaliyyəti 5-ci yerdədir: 1-ci ictimai nəqliyyat, 2-ci piyada hərəkəti, 3-cü mikromobillik, 4-cü fərdi avtomobillərdən istifadə və son olaraq taksi daşınmalardır. İctimai nəqliyyatın içinə bunların hamısı daxildir. Mənim təsnifatımda taksi 4-cü yerdədir. Bu problemi radikal həll etmək üçün ilk 4 bənddəki problemlər həll olunmalıdır. Bu gün Bakıda taksilər ictimai nəqliyyatın işini görürlər. Manatlıq taksilər niyə işləyir? Onlar konkret məntəqələr arasında daşınma edirlər. Çünki həmin işi görən avtobuslar yoxdur. Və yaxud varsa, saatı, qrafiki, komfortu əhaliyə uyğun deyil. Dəqiq qrafikdə işləmir. Nəsə var ki, manatlıq taksiyə tələbat yaranır”.

Ərşad Hüseynov vurğulayıb ki, taksi fəaliyyətinin nizamlanması ilə eyni vaxtda ictimai nəqliyyatın da işində keyfiyyət dəyişikliyi baş verməlidir: “Bizə dəqiq qrafikdə işləyən, rahat avtobuslar lazımdır. Belə olduğu halda problemlər həll olar. Bu islahatların içində metro şəbəkəsinin genişlənməsi vacibdir. Lakin bunların hamısı kənarda qalır. İctimai nəqliyyat mükəmməl olmadan taksi sahəsində bu islahatların aparılması çətin olacaq. Ona görə də optimist deyiləm. Ciddi işlər görülsə, nəsə uğur əldə edəcəyik. Yalnız taksi sahəsini qaydaya salmaqla düzəltmək qeyri-mümkündür.

Bir neçə gün əvvəl tələblərin əksər hissəsi də qüvvəyə mindi. Rəngi və ekostandart tələbi, 15 yaş və digər tələblər də qüvvəyə mindi. Hətta AYNA taksi buraxılış kartları verməyə başlamalıdır. Uğuru ancaq praktikada görəcəyik. Mobilliyin inkişafı baş versə, yeniliklər olacaq. Bu sahədə peşəkarlar öndə olacaq. Qeyri-peşəkarlar başqa iş tapacaq və s.

“Toyota Prius”lara gəldikdə isə bu avtomobillər kifayət qədər hörmətli avtomobildir, ekonomdur, komfortludur. Dünyada onun imici tamam başqadır, bizdə isə başqa. Həmin avtomobillərin imicini Azərbaycana qaytara bilsək, heç kəsin əlində qalmaz. İslahatların hansi istiqamətdə getdiyini isə artıq zaman göstərəcək”.