Rusiya işğalçı qüvvələri Donetsk vilayətinin Mariupol şəhərində pilotsuz təyyarədən atılan mənşəyi məlum olmayan zəhərli maddədən dinc sakinlərə və ukraynalı əsgərlərə qarşı istifadə edib. Azov alayı bu barədə aprelin 11-i axşam öz “Telegram” kanalında məlumat yayıb.

“Diqqət! Təxminən bir saat əvvəl Rusiya işğalçı qüvvələri Mariupol şəhərində düşmən PUA-sından Ukrayna hərbçilərinə və dinc sakinlərə qarşı mənşəyi naməlum zəhərli maddədən istifadə edib. Qurbanlarda tənəffüs çatışmazlığı, vestibul-ataktik sindrom var. Fəsadları və naməlum maddədən istifadə dəqiqləşdirilir”, - deyə məlumatda bildirilir.

Ukrayna İnformasiya Agentliyinin məlumatına görə, aprelin 11-də Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı Valeri Zalujnı deyib ki, Ukrayna hərbçiləri Mariupolda qəhrəmancasına döyüşür və onlarla əlaqə saxlanılır.

Bu arada, məhz həmin gün rusiyalı yaraqlı və “DXR”-in qondarma “xalq milisləri”nin liderlərindən biri Eduard Basurin Mariupolda kimyəvi silahdan istifadəni təklif etmişdi. Bundan əvvəl o, “Azovstal” zavodunda ukraynalı əsgərlərin qarşısını almaq istəyib. Bu barədə RİA Novosti məlumat yayıb.

"İndi biz bu zavodun bloklanması ilə məşğul olmalıyıq, bütün çıxış və girişləri tapmalıyıq - prinsipcə, bunu etmək mümkündür. Və bundan sonra, məncə, kimya qoşunlarına müraciət edin, onlar ukraynalıları tüstüyə verib, oradan yolunu tapacaqlar”, - deyə Basurin söyləyib.

Bundan sonra “Telegram” kanallarında Mariupolda zarin qazının mümkün istifadəsi ilə bağlı məlumatlar peyda olub.

Qeyd: Zarinə (və digər sinirə təsir edən maddələrə) məruz qalmanın ilk əlamətləri burun axıntısı, sinədə sancılar, nəfəsin daralmasıdır. Qısa müddətdən sonra qurban nəfəs almaqda çətinlik çəkir, ürəkbulanma və tüpürcək ifrazı artır. Sonra qurban bədənin funksiyaları üzərində nəzarəti tamamilə itirir, qusma, məcburi sidiyə çıxma və defekasiya baş verir. Bu mərhələ konvulsiyalarla müşayiət olunur. Nəhayət, qurban koma vəziyyətinə düşür və konvulsiv spazmlarla boğulur, sonra isə ürək dayanır.

Bu arada ABŞ Prezidenti Co Bayden Rusiyanın kimyəvi silahdan istifadə edəcəyi təqdirdə çox ciddi sanksiyalar vəd edib.

NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq də bir müddət əvvəl kimyəvi silahdan istifadənin Ukraynadakı müharibənin xarakterini dəyişəcəyini söyləyib: “Bu, beynəlxalq hüququn kobud şəkildə pozulmasıdır və geniş nəticələrə gətirib çıxara bilər. Bu cür silahlardan istifadə NATO-ya üzv olan qonşu ölkələrə təsir edə bilər”.

Bəs, bu məlumat təsdiqlənərsə, Rusiya hansı nəticələrlə üzləşəcək? Kreml bu nəticələrin qarşısında dayana biləcəkmi? Dia.az xəbər verir ki, AYNA-nın suallarını tanınmış əcnəbi ekspertlər cavablandırıblar.

Ukraynalı politoloq, “Strategiya XXI” Mərkəzinin hərbi eksperti Pavel Lakiyçuk:

“Müasir dünyada kimyəvi və bakterioloji silahların tətbiqi kütləvi qırğın silahlarının tətbiqi ilə eyniləşdirilir və beynəlxalq sülhə və bəşəriyyətin təhlükəsizliyinə qarşı cinayətlər qrupuna aiddir. Kimyəvi silahdan hər hansı hərbi istifadənin yolverilməzliyi Cenevrə Protokolu, 1972-ci il tarixli Bioloji və toksin silahlarının hazırlanması, istehsalı və ehtiyatının yığılmasının qadağan edilməsi haqqında Konvensiya və nəhayət, İnkişaf, istehsalın qadağası və istifadəsi və onların məhv edilməsi haqqında 1993-cü il Konvensiya ilə tanınır.

Bu, sadəcə bir neçə ölkə arasında bağlanmış müqavilə deyil, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ən azı 192 üzv dövlət tərəfindən imzalanmış sənədidir. Və buna məhəl qoymamaq bütün mövcud dünya nizamına meydan oxumaqdır. Bu, artıq "cərimə meydançası"nın dərinliklərindəki "qırmızı xətt"dir.

Bununla belə, Sovet İttifaqı, sonra isə onun varisi Rusiya kütləvi qırğın silahlarının istifadəsinə qadağa qoyulması məsələsində həmişə kifayət qədər sərbəst olub. Rusiya ordusunun reallığı BMT-nin prinsipləri ilə üst-üstə düşmür, bunlar iki paralel dünyadır. Beynəlxalq ictimaiyyət isə uzun illər Rusiyanın hərbi dünyasına və onun peyklərinə “barmaqların arasından” baxıb, guya aşkar olanı görmürdü. Ukraynalılar bunun əvəzini bu gün ödəyirlər. Dünən isə - suriyalılar, gürcülər, çeçenlər ödəyib...

Hərbi münaqişədə kimyəvi silahdan istifadənin yolverilməzliyi həddi Suriyadakı müharibə zamanı fəlakətli şəkildə aşağı salınıb. Sonra BMT Təhlükəsizlik Şurası və Qərb ölkələri də “qırmızı xətt” çəkdi. Daha sonra, "kimyəvi silah ehtiyatlarının məhv edilməsi" elan edildikdən sonra da Əsəd rejimi onlardan istifadə etməyə davam etdi. Rusiya isə bütün bunları ört-basdır edərək Suriyanın hərbi və siyasi liderlərinin mühakimə olunmasının qarşısını aldı.

“Qırmızı xətt” daha sonra onu pozmağa görə ağır cəzalandırıldıqda qırmızıya çevrilir. Qanunu pozan şəxs “sarı vərəqə” və “ictimai qınaq” alarsa, əksinə, yeni cinayətlər üçün stimul olur.

Bütün bunlardan sonra Rusiyanın Ukraynada kimyəvi (və ola bilsin ki, taktiki nüvə) silahlarından istifadə edəcəyinə şübhə var idimi? Bizdə yoxdur. Sırf hərbi nöqteyi-nəzərdən belə addımlarının səmərəsizliyini dərk edən ruslar bunu gec-tez etməli oldular - qorxutmaq, cəzasızlıqlarını nümayiş etdirmək üçün.

“Mariupol kimyəvi hadisəsi”nə görə qlobal sanksiyalar olacaqmı? Qərb tərəfdaşlarımızın hədələyici ritorikasına baxmayaraq, mən qorxuram ki, olmasın. Hadisənin “az öyrənilməsi” və onun nəticələrinin “kifayət qədər böyük olmaması” ilə bağlı izahat olacaq. Yeri gəlmişkən, Moskva buna ümid edir. Bununla belə, ümid edirəm ki, Kremlin özünün qeyri-adekvatlığının növbəti nümayişi azad dünya üçün Moskvaya təzyiqləri azaltmamaq və Ukraynaya dəstəyi artırmaq üçün stimul olacaq”.

Gürcüstanlı hərbi-siyasi elmlər doktoru, professor Vaxtanq Maisaya:

“Nəzərə alsaq ki, pilotsuz uçuş aparatından istifadə etməklə kimyəvi silahdan istifadə edildiyi bildirilir, bu, iprit qazı da ola bilər. Yeri gəlmişkən, burada təəccüblü heç nə yoxdur, çünki Suriyada döyüş əməliyyatlarında iştirak etmiş general-polkovnik Aleksandr Dvornikov Rusiya tərəfində hərbi kampaniyanın ikinci mərhələsinin komandiri təyin edilmişdi və elə oradakı komandanlığı zamanı ruslar Suriya üsyançılarına, İŞİD-in bəzi hissələrinə və hətta dinc sakinlərə qarşı kimyəvi silahdan fəal şəkildə istifadə ediblər.

Bu kontekstdə qeyd etmək lazımdır ki, ruslar Alman Vehrmaxtının metodundan istifadə edirdilər - alman bölmələri 1942-ci ildə şəhərin katakombalarında Odessa partizanlarına qarşı kimyəvi komponentlərdən istifadə edirdilər. İndi isə Ukraynanın Azov əsgərləri və dəniz piyadaları faktiki olaraq “Azovstal”da tələyə düşüblər və onları oradan çıxarmaq mümkün deyil.

Görünür, buna görə də kimyəvi silahdan istifadə olunub. Vakuum bombalarının onlara qarşı istifadə olunmadığına da əmin deyiləm - onlar da qeyri-insani silahlara aiddir və onlardan istifadə beynəlxalq humanitar hüququn pozulması kimi qiymətləndirilir.

Vəziyyəti müxtəlif mövqelərdən dəyərləndirsək, düşünürəm ki, Qərb artıq bu müharibəyə qoşulub. Maraqlıdır, indi NATO-nun addımları necə olacaq? Görək vədlərinə əməl edəcəklərmi”.