Xəbər verdiyimiz kimi, Afrika ölkəsi Qabonda çərşənbə günü prezident və parlament seçkilərinin nəticələrinin açıqlanmasından sonra hərbçilər hakimiyyətə gəldiklərini elan ediblər.

Mərkəzi Afrika Ölkələrinin İqtisadi Birliyi (ECCAS) Qabonda dövlət çevrilişini pisləyib.

Fəaliyyəti dayandırılmış prezident Əli ben Bonqo Ondimba və bir neçə məmur hələ də həbsdədir. Müxalifət səslərin hesablanmasının davam etdirilməsinə çağırır və hərbçiləri məsləhətləşmələrə dəvət edir.

Eyni zamanda, iyulun sonunda hərbçilərin qiyam qaldırdığı Nigerdə olduğu kimi, Aİ ölkələri çevrilişdən sonra öz vətəndaşlarını Qabondan təxliyə etməyə tələsmirlər.

Bəs çevrilişdən sonra Qabonda vəziyyət nə yerdədir?

Qabonda prezident və parlament seçkilərinin nəticələrinin açıqlanmasından qısa müddət sonra hakimiyyəti ələ keçirən hərbçilər Qabon Respublika Qvardiyasının komandanı, general Bris Oliqi Enquema keçid dövrü üçün dövlət başçısı təyin ediblər.

Bazar ertəsi, sentyabrın 4-də o , keçid dövrünün prezidenti kimi and içəcək.

Fransanın “Le Monde” qəzetinin mənbəyə istinadən verdiyi məlumata görə, Enquema çevrilişdən əvvəl Fransa səfiri və Mərkəzi Afrika dövlətlərinin liderləri ilə telefon danışıqları aparıb. Nəşrin məlumatına görə, Enquema bildirib ki, o, Fransanın respublikada olmasına etiraz etmir.

Enquema həmçinin Fransanın “France 24” və “TV5 Monde” telekanallarının və prezident və parlament seçkilərinin ertəsi günü, avqustun 27-də kəsilən RFI radiostansiyasının ölkədə yayımını bərpa etmək qərarına gəlib. Çərşənbə günü hərbçilər Qabonda internet blokunu da qaldırıblar.

Enquemanın əmri ilə ölkədə bütün dövlət xidmətləri fasiləsiz fəaliyyətini bərpa edib. Üsyançıların liderinin sözlərinə görə, keçid dövrünün institutları tədricən yaradılacaq, Qabon daxili və beynəlxalq öhdəliklərə hörmətlə yanaşacaq.

Qabonda müxalifət çağırışları

Qabonun altı müxalifət partiyasını birləşdirən “Alternativ 2023” koalisiyası hakimiyyəti ələ keçirən hərbçiləri avqustun 26-da keçiriləcək prezident seçkilərində səslərin hesablanmasına davam etməyə çağırıb. Onların bəyanatında deyilir ki, onların namizədi Albert Ondo Ossanın qələbəsinin tanınması üçün proses başa çatdırılmalıdır. Eyni zamanda, “Alternativ 2023” hərbçilərdən xalqın maraqlarına uyğun vəziyyətdən çıxış yolu tapmaq üçün ölkədə yaranmış vəziyyətlə bağlı məsləhətləşmələrə başlamağı xahiş edib.

Avqustun 30-da Qabon Seçki Komissiyası elan edib ki, ilkin məlumatlara görə, üçüncü müddətə namizədliyini irəli sürən Ondimba qalib gəlib.

Qabonda həbs olunanların vəziyyəti

Prezident Ondimbanın, onun ailəsinin və hökumət üzvlərinin saxlanılması ilə bağlı xəbərlər fonunda ABŞ Dövlət Departamenti üsyançıları ölkənin seçilmiş rəhbərliyini və onların qohumlarını azad etməyə və təhlükəsizliyini təmin etməyə çağırıb.

Çərşənbə günü devrilmiş prezidentin iqamətgahında həbsdə olan tərəfdarlarına videomüraciət dərc edildikdən sonra onun tərəfdaşlarından mobil telefonlar müsadirə edilib.

Aİ güclü həll variantını nəzərdən keçirmir

Avropa diplomatları çərşənbə günü çevrilişdən sonra Qabonun paytaxtında danışıqlar aparıblar. Aİ diplomatiyasının rəhbəri Josep Borrell bildirib ki, Qabondakı üsyan Aİ ölkələrinin liderləri üçün gözlənilməz olub. Eyni zamanda, o, bildirib ki, Aİ ölkələri Qabonda hərbçilər hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra öz vətəndaşlarını ölkədən çıxarmağı planlaşdırmır, çünki “vəziyyət sakitdir” və Aİ “zorakılıq riskləri” görmür. Afrika ölkəsində Avropa ölkələrinin səfirləri və diplomatik nümayəndəliklərin əməkdaşları işlərini davam etdirirlər.

Borrelin sözlərinə görə, Aİ üsyançılarla diplomatiya yolu ilə qarşılıqlı əlaqə qurmaq niyyətindədir , Qabondakı vəziyyət "Nigerdəkindən tamamilə fərqli olduğundan" güclü həll yolu nəzərdən keçirilmir.

Regionda qeyri-sabitlik

Keçmiş aviasiya naziri və Nigeriyanın hakim Bütün Mütərəqqi Qüvvələr Konqresi Partiyasının rəhbərliyinin üzvü Femi Fani-Kayode hesab edir ki, Niger və Qabondakı çevrilişlər fransızdilli Afrika dövlətləri üçün sonuncu olmayacaq, bu tendensiya davam edəcək.

Bu arada Nigeriya ictimai təşkilatının Müsəlman Hüquqları Konserninin rəhbəri İshak Akintola Nigeriya ordusuna “Qabon ssenarisi” üzrə hərbi çevriliş təhlükəsi barədə xəbərdarlıq edib.