Son illər ərzində ölkə iqtisadiyyatının əsas hərəkətverici qüvvəsi olan qeyri-neft sektorunun inkişafında mühüm nailiyyətlər əldə olunmuş, onun ümumi daxili məhsulda xüsusi çəkisi üstünlük təşkil etmiş, rəqabət qabiliyyətli və ixrac potensialı yüksək olan məhsulların istehsalı genişlənmişdir. Bu bax;mdan 18 yanvar 2016-cı il 1713 nömrəli Qeyri-neft məhsullarının ixracının stimullaşdırılması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı mwhwm əhəmiyyət kəsb edir. Eyni zamanda “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasında ixrac yönümlü iqtisadi model əsas götürülərək yüksək əlavə dəyər yaradan ixrac yönümlü iqtisadiyyata transformasiya mühüm məqsəd kimi müəyyən olunmuşdur. Bu çərçivədə əsas vəzifələrdən biri qeyri-neft sektorunun yüksək inkişaf tempini qoruyub saxlamaqla onun ixrac imkanlarını genişləndirməkdir. Lakin çox təssüff hissi ilə bildiririk ki, bəzi məmurlar ölkə başçısının verdiyi sərəncamlara və dövlətin qanunla qorunan maraqlarına zidd olaraq qanunsuzluq edirək dövlətə və sahibkarlara ziyan vururlar. Bir qrup istehsalçı və ixracatçı Prezidentə müraciət edib. Onlar surətini cumhuriyyet.az-a ünvanladıqları müraciətdə onlar gömrükdə üzləşdikləri problemdən yazıblar. Sahibkarların müraciətini təqdim edirik:

“Belə ki, biz aşağıda imza edən sahibkarlar kənd təsərüffatı mallarının ixracı ilə məşğuluq. Kənd təsərrüffatı məhsullarının əsas ixrac coğrafiyası Rusiya bazarıdır. Bildiyimiz kimi kənd təsərüffatı malları tez xarab olan mallar hesab olduğundan yüksək riskli mallar hesab olunur. Buna görədə biz Rusiyaya ixrac olunan kənd təsərüffatı mallarını Dövlət Gömrük Komitəsinin Şimal Ərazi Gömrük İdarəsindən rəsmiləşdirərək ixrac edirik. Lakin Şimal Ərazi Gömrük İdarəsinin rəisi Rauf Rzayev kənd təsərrüffatı məhsullarının ixrac zamanı sahibkarlara bilərəkdən süni maneyələr yaratmaqda davam edir. Belə ki, ixrac olunan malların qanunsuz olaraq invoys dəyərini qaldıraraq şişirdilməsinə və ixrac olunan məhsulları çeşidlərə bölərək digər ərazi gömrük idarələrində rəsimləşdirilməsini bildirir. Sahibkar fərqli 3 bölgədən kənd təsərrüffatı məhsulu ixrac etməli olarsa və əgər həmin məhsulu gömrük rəsmiləşdirilməsi həyata keçirmək istəyirsə məsələn Şəmkirdən xurma , Kürdəmirdən nar , Qubadan alma bu rəsmiləşdirmə ən azı 3 – 4 günə başa gələcək. Belə olan halda ixrac edən sahibkar az sayda məhsul ixrac edə biləcək və qarşı tərəfdəki alıcı ilə arasında bağlanan müqavilənin şərtlərini yerinə yetirə bilməyəcək nəticədə ölkədən ixrac olunan kənd təsərrüffatı məhsullarının sayı azalacaq.Bundan başqa malların uzun müddət qalması onun keyfiyyətinin azalmasına gətirib çıxarır. Belə olduqda həm sahibkara həm də Dövlət büdcəsinə külli miqdarda zərər dəyəcəkdir. Göründüyü kimi Şimal ərazi idarəsi tərəfindən ixrac olunan kənd təsərrüffatı məhsullarının ixracına ciddi cəhdlə maneə yaratmağda davam edir. Kənd təsərrüffatı məhsulu ixracı neftdən sonra 2-ci və yaxud 3-cü yeri tutan məhsullardandırki ölkəyə xarici valyuta gətirir. Amma Dövlət Gömrük Komitəsinin Şimal Ərazi Gömrük İdarəsin rəisi ixracatçılara düşmən mövqeyi tutmasının səbəbini açıqlamır. Sahibkarlar rəsin qəbuluna girib məsələnin nədən qaynaqlandığını öyrənmək istəsələrdə rəis sahibkarları qəbul etməkdən imtina edir.

Şimal Ərazi Gömrük İdarəsin rəisi Rauf Rzayev vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə edərək ixrac olunan malların invoyus dəyərinin qanunsuz olaraq qaldırılmasını tələb edilməsi sahibkarların əsasız vergi, ciddi problemlərinin və öhtəliklərin yaranmasına gətirib çıxarır ki, bununlada sahibkarlar əsasız olaraq özlərindən asılı olmayan səbəblərdən qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq məsuliyyətə cəlb olunurlar. Misal üçün nar məhsulunu hər bir kiloqramı 0,80 ABŞ dolları ilə ixrac edildiyi halda 1,80 ABŞ qiymətində qaldırlması tələb olnur. Belə olduğu halda 20 ton məhsulda 20000 ABŞ dolları dəyərində şişirdilmiş ölkəyə qaytarılmayan məbləğ yaranır ki, bununla bağlı yük gömrük bəyannamələri və kifayət qədər sübutlar var.

Belə ki, ixrac olunmuş malların invoys dəyərinin qanunsuz şişirdilməsi nəticəsində həmin valyutanın xaricdən gətirilməməsinə səbəb olur və buna görə sahibkarlar Azərbaycan respublikasının İnzibati Xətalar məcəlləsinin 430-cu maddəsinə əsaəsn Valyuta tənzimi qaydalarının pozulmasına və Azərbaycan respublikasının Cinyayət Məcəlləsinin 208-ci maddəsinə görə Xarici valyuta vəsaitlərini xaricdən qaytarmamasına görə məsuliyyət daşıyırlar.

Bundan başqa adətən sahibkarlar öz məhsullarını Rusiyada gömrük rəsmiləşdirilməsini özləri edirlər. Bu da Rusiyada malların idxalı zamanı Azərbaycandan suni şəkildə ixrac olunmuş malların dəyərinə görə 20 % (ƏDV) əlavə dəyər vergi ödyirlər ki, həmin xərclər Azərbaycan vətəndaşının şəxsi vəsaitindən, dolayı yoldan valyutanın ölkədən kənara axınına və Rusiya Federasiyasının büdcəsinə axır. Belə hesab edirik ki, gömrük əməkdaşları qanunsuz olaraq invoys dəyərini qaldırılması ilə Azərbaycan Respublikasının daxilində 5-ci kalona və Azərbaycan sahibkarlarının əli ilə Rusiya Federasiyasının dövlət büdcəsini doldurulmasına xidmət edirlər. Xatırlatmaq istəyirəm ki, Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsinin sədri Ramiz Rzayev Şimal Ərazi Baş Gömrük İdarəsinin rəisi Rauf Rzayevin qardaşdır. Hesab edirk ki, qardaşı Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsinin sədri olduqda ölkə sahiblkarlarını və dövlətin qorunan maraqlarının bu cür qanunsuz olaraq tapdalamamalıdırlar. Bununla bağlı hüquq mühavizə orqanlarına müraciət etmişik.

Hesab edirik ki, Şimal Ərazi Gömrük Baş İdarəsində ciddi qanun pozuntuları var, yuxarıda qeyd olunan məsələni ciddi araşdırılmasına və bizə köməklik göstərməyinizə Sizdən xahiş edirik”.

Məlumat üçün cumhuriyyet.az olaraq bildirək ki, Rzayev Rauf Yaqub oğlu Ali Məhkəmənin sədri Ramiz Rzayevin qardaşıdır və Səfər Mehdiyev tərəfindən əvvəl Qərb Ərazi Baş Gömrük İdarəsinin rəisi təyin olunub, ötən il isə tutduğu vəzifədən azad edilərək Şimal Ərazi Baş Gömrük İdarəsinin Baş Gömrük İdarəsinin rəisi vəzifəsinə keçirilib. Ölkə iqtisadiyyatına, Prezidentin sahibkarlığa yaratdığı şəraitə məsul olan İqtisadiyyat Naziri Mikayıl Cabbarov Ali Məhkəmənin sədri Ramiz Rzayevdən çəkindiyi, ehtiyat etdiyi üçün onun qardaşı Rauf Rzayevə “gözün üstə qaşın var” deyə, Şomal Ərazi Baş Gömrük İdarəsinin rəisinin qanunsuz əməllərinə qanunamüvafiq formada reaksiya verə bilmir? Biz bunu qəti əminliklə deməsək də, hər halda Dövlət Gömrük Komitəsinin dəhlizlərində gəzən söh-söhbət məhz bu yöndədir. //cumhuriyyet.az//