Tarif (qiymət) Şurasının qərarı ilə qazın qiyməti yenidən nəzərdən keçirildi. Bunun ardından elektrik enerjisi üçün yeni tariflərə dair qərar qəbul edildi – düzdür, sonuncusu hələ əhaliyə şamil edilmir, amma aydındır ki, adi istehlakçılar da elektrik enerjisi üçün diferensial qiymətləri çox gözləməyəcəklər.

Azərbaycan Tarif Şurası (TŞ) çərşənbə günü keçirilən iclasda data- mərkəzləri üçün elektrik enerjisi üçün xüsusi tariflər müəyyənləşdirdi. Dünəndən etibarən sabit gündəlik yüklə işləmə, qeydiyyat və məlumat ötürülməsi və istehsal məqsədləri üçün orta aylıq enerji istehlakı ən azı 5 milyon kVt olan məlumat mərkəzləri üçün, 35 və 110 kV-lik ötürücü xətlərdən birbaşa elektrik enerjisi alan məlumat mərkəzləri üçün (saat 08:00-dan 22:00-dək) elektrik enerjisi üçün kilovat üçün 7,3 qəpik müəyyən edilib. Bu mərkəzlər üçün elektrik enerjisi üçün gecə tarifi (saat 22:00-dan 08:00-a qədər) kilovat üçün 3,5 qəpik müəyyən edilib.

Bu xüsusi qərarın 2017-ci ildən bəri Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının rezidenti olan STDC MMC-yə təsir etdiyi bildirilir. Digər iri istehlakçılar üçün (orta hesabla ayda 5 milyon kVt/saatdan az olmayaraq) tarif dəyişməyib.

Tarif Şurası qərarını heç bir şəkildə əsaslandırmır. STDC MMC 2016-cı ildə təsis edilib. Şirkət elektrik enerjisi istehlakının həcmi də daxil olmaqla, fəaliyyətləri barədə hesabat vermir.

Bir az əvvəl TŞ müəyyən məsələlər barədə izahatlar verib. Şura qeyd edib ki, bu tariflər 110 kV-lik elektrik xətləri vasitəsilə elektrik enerjisi istehlak edən, gün ərzində sabit bir yükə sahib olan və gün ərzində istehsal məqsədi ilə ən az 5 milyon kilovat/saat istehlak edən data-mərkəzlərinə şamil edilir.

“Bu tarif əhali kateqoriyasından olan abunəçilərə və qərarda göstərilənlərdən başqa fəaliyyət göstərən əhali xaricindəki abunəçilərə şamil edilmir. Əhali kateqoriyası üçün mövcud tariflərdə heç bir dəyişiklik edilməyib”, - deyə Şuradan bildirilib.

Azərbaycan Energetika Mütəxəssisləri və Mühəndisləri Assosiasiyasının (AEMMA) rəhbəri Rəsul Süleymanovun AYNA-ya dediyinə görə, TŞ-nin bu qərarının əhali ilə heç bir əlaqəsi olmasa da, çoxdan bəri düşünülən çoxtarifli tətbiqetməyə geniş keçid proqramının tərkib hissəsidir: “Göründüyü kimi, data-mərkəzləri istehlak olunan elektrik enerjisinin daha geniş istehlakçı seqmenti üçün diferensial ölçülməsi yolunda yalnız bir sınaq addımıdır. Üstəlik, sutkanın saatlarına görə istifadə olunan elektrik enerjisinin sayğaclaşdırılmasına keçid məsələsi, ixtisaslaşmış beynəlxalq təşkilatların iştirakı ilə uzun müddətdir müzakirə olunur. Bir neçə il əvvəl Asiya İnkişaf Bankı Azərbaycan Energetika Nazirliyinin üzərində çalışdığı bir layihənin hazırlanması üçün 1 milyon dollar qrant ayırmışdı”.

Bundan əlavə, müsahibimiz qeyd edib ki, əvvəllər bu sənədə görə daha geniş formatda elektrik enerjisi üçün gecə və gündüz tariflərinin 2022-ci ilin əvvəllərindən etibarən tətbiq oluna biləcəyi bildirilmişdi: “Çoxtarifli sistemin üstünlükləri gün ərzində, həftənin günləri və ilin fəsillərində elektrik stansiyalarında vahid yük əldə etməyə imkan verməklə yanaşı, pik saatlarında elektrik enerjisinin yüksək qiymətini kompensasiya etməkdir”.

“Xalq üçün təriflənən qənaət fürsətinə gəldikdə, çoxtarifli bir sistemə görə, elektrik enerjisi pik saatlarda daha baha, istehlak minimuma enəndə gecə daha ucuz olur. Sadə dildə desək, pula qənaət etmək istəyənlərə rejimi və bioritmləri dəyişdirərək, gecəyarısı elektrikli ev alətlərini açmaq təklif olunur. Rejim dəyişməsinin qənaət edilən pula dəyib-dəyməməsinə isə hər kəs özü üçün qərar verir. Eyni zamanda, müasir texnologiyaların olmaması səbəbindən bütün ölkə üçün çevik tarif miqyasına keçid hələ də sual altındadır. Bunun üçün yeni nəsil 5G şəbəkəsini gözləmək lazımdır və əlbəttə ki, çoxtarifli sayğaclara ehtiyacımız var”, - deyə Süleymanov vurğulayıb.

Ancaq əhali elektrik enerjisinin qiymətlərindən daha çox narahatdır və “bahalaşacaqmı” sualı üzərində düşünür. Mütəxəssisin sözlərinə görə, mövcud tariflər elektrik enerjisi istehsalçısının xərclərini ödəmir. “Azenerji”-nin borc öhdəliklərinə dair dövlət subsidiyaları və zəmanətlərinə baxmayaraq, ölkədə aşağı elektrik enerjisi tarifləri və yenidən qurulmuş enerji obyektlərinin tam gücünə tələbatın olmaması istehsalın gəlirliyini azaldır. Bu baxımdan elektrik enerjisinin maya dəyərinin bir neçə ildir “iqtisadi cəhətdən məqbul səviyyəyə” çatdırılması planlaşdırılır. Əvvəllər Asiya İnkişaf Bankı tərəfindən maliyyələşdirilən xarici konsaltinq şirkətlərinin bir hissəsi olan xüsusi bir komissiyanın bu istiqamətdə “enerji bərpası” proqramı hazırladığı qeyd edilmişdi. Mövcud məlumatlara görə, tarifləşdirməyə daha da diferensial yanaşma nəzərdən keçirilir.


Paylaş: