Dünyasını dəyişən şəxslərin birdəfəlik müavinətini və maaşını ailə üzvləri necə ala bilər və həmin ödənişlərin məbləği nəcə müəyyən edilir?

EkoNews məsələni Azərbaycan Respublikası Vəkillər kollegiyasının üzvü vəkil Roman Qaraşovla müzakirə edib.
Vəkil bildirib ki, işçi vəfat etdikdə əmək müqaviləsi ləğv olunur. Bu zaman vəfat edən işçinin vərəsələrinə onun orta aylıq əməkhaqqının 3 misli miqdarında müavinət verilməlidir:"Müavinətin hesablanması üçün vəfat edən işçinin ölüm haqqında şəhadətnaməsi iş yerinə təqdim olunmalıdır. Əmək məcəlləsinin 77-ci maddəsinin 7-ci hissəsində qeyd olunanlara əsasən, işçinin vəfatı ilə əlaqədar əmək müqaviləsinə xitam verildikdə işəgötürən tərəfindən vəfat edənin vərəsələrinə orta aylıq əmək haqqının azı üç misli miqdarında müavinət ödənilir. Vəfat etmiş şəxs eyni zamanda həm sığortaolunan, həm də əmək pensiyaçısı olduqda, dəfn üçün müavinətin biri - məbləğcə daha böyüyü ödənilir.

"Ölən şəxsin maaşı onun ailə üzvlərindən kimə və hansı hallarda verilə bilər" sualına da cavab verən Roman Qaraşov bunlar deyib:

"Sosial müavinətlər haqqında" Qanunun 7.0.5-ci maddəsinə görə ailə başçısını itirməyə görə müavinət -

1. Əmək qabiliyyəti olmayan şəxsin əmək pensiyası hüququ olmadıqda
2. Yaşından və əmək qabiliyyətindən asılı olmayaraq valideynlərdən, qardaş, bacı, baba və nənələrdən biri vəfat etmiş şəxsin 8 yaşınadək uşaqlarına baxdıqda və işləmədikdə, ödənilir.

Həmin Qanunun 9.1.-ci maddəsinə görə ailə başçısını itirməyə görə müavinət -

1. Vəfat etmiş şəxsin uşaqlarına - 18 yaşına çatanadək (əyani təhsil alanlara təhsili bitirənədək, lakin 23 yaşdan çox olmamaqla)
2. Vəfat etmiş şəxsin 18 yaşına çatanadək sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu müəyyən olunmuş 18 yaşından yuxarı əlil uşaqlarına -əlillik müddətinə
3. vəfat etmiş şəxsin 8 yaşınadək uşaqlarına baxan və işləməyən (yaşından və əmək qabiliyyətindən asılı olmayaraq) valideynlərdən, qardaş, bacı, baba və nənələrdən birinə - uşağın 8 yaşınadək təyin edilir.

Göründüyü kimi, qanunvericilikdə ailə başçısını itirməyə görə müavinətin ödənilməsi halları və müddəti dəqiq müəyyənləşdirilib:

"Ölən şəxsin ən azı 5 il sığorta stajı olmalıdır. Müxtəlif illər olsa, hər il ən azı 4 ay sığorta stajı olmalıdır. Burada istisna isə hərbi qulluqçulardır. Əgər hərbi qulluqçu vəzifəsini yerinə yetirərkən həlak olarsa, onun sığorta stajının olub-olmaması nəzərə alınmır və ailəsinə pensiyası verilir".

Vəkilin sözlərinə görə, ölən şəxsin pensiyasını ala biləcək şəxslər 18 yaşına çatmış şəxslər, 23 yaşına çatmış şəxslər, o halda ki, əyani təhsil alır, əlilliyi olan ailə üzvü, ailə başçısı itkin düşünlərdir. Bu, qanunun verdiyi imkandır".

Roman Qaraşov imkan düşən kimi ölən adamın pensiyasını bu kateqoriyadan olmayan adamlarında aldığını bildirib. Onun sözlərinə görə, əgər ailəyə ölən adamın pensiyası gəlirsə, bu barədə aidiyyəti qurumlara məlumat vermək həmin ailənin öhdəliyidir:

"Məlumat verilmədən pensiya alınırsa, bu, artıq cinayət məsuliyyəti yaradır. Özgə əmlakını dələduzluqla mənimsəmək hesab edilir. Əmək məcəlləsinə əsasən, İişəgötürənin təqsiri üzündən baş vermiş istehsalat qəzası və yaxud peşə xəstəliyi nəticəsində sağlamlığı pozulmuş işçilərə, habelə bu səbəbdən həlak olmuş işçilərin ailə üzvlərinə və himayəsində olan digər şəxslərə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada dəymiş zərərə görə müvafiq ödənclər ödənilməlidir.



Paylaş: