İki ildən sonra İran dövlətinin yaranmasının 100 ili tamam olacaq. Baxmayaraq ki, çoxları İranın tarixi dövlət olduğunu deyir. Halbuki, hazırda mövcud olan İran dövlətinin ərazisində yüz illər boyu azərbaycanlıların yaratdıqları və hökmdarlıq etdikləri dövlətlər olub.

Yalnız 1925-ci ildə Vatikan və anqlo-saksların təşəbbüsü və dəstəyi ilə İran dövləti yaradılıb. Doğrudur, bu ərazilərdə farslar da etnik tayfa kimi yaşayıblar. Və onlar tarixi mənbələrdə belə xatırlanır:

"Farsdan gələn xəbərlər", "Farsa göndərilən dəstə", "Farsda baş qaldıran üsyan" və s.

İran dövlətinin yaradılmasının bir səbəbi türk və müsəlman birliyini parçalamaq, digər səbəbi isə zəngin karbohidrogen ehtiyatalara sahib əraziləri birbaşa Vatikan və anqlo-saksların nəzarətinə keçirtmək idi.

İran dövləti necə yarandı? İran adı haradan götürülüb?

Bu və ya digər suallara aydınlıq gətirmək üçün tarixçi alim, dosent Zaur Əliyevlə həmsöhbət olduq.

Alim Bizim.Media-ya müsahibəsində bir çox maraqlı faktları açıqlayıb. Həmin müsahibəni təqdim edirik:

- Zaur müəllim, əvvəla ondan başlayaq ki, niyə tariximiz yanlış yazılıb? Bu yanlışlıqlar hansı güclərin işinə yarayır?

- Bəli, doğru dediniz. Tariximiz çox yanlış yazılıb. Məsələn, başlayaq qədim Alban dövlətindən. Tarixdə Alban dövləti olmayıb, onun əsl adı Ağvandır. Bizim son zamanlar əldə etdiyimiz nadir tarixi sənədlər də sübut edir ki, bu dövlətin adı Ağvan olub. Çox təəssüf ki, istər Çar Rusiyası, istərsə də Sovetlər vaxtı bizim tariximiz tamamilə yanlış yazılıb.

Və ən dəhşətlisi də odur ki, biz bu gün rusların yazdıqlarını əsas tarixi mənbə, istinad yeri kimi göstəririk. Məhz rus tarixçilərinin təşəbbüsü ilə bizim tariximizdən Ağvan və Xəzər xaqanlığının tarixi silinib. Çünki, Xəzər xaqanlığı və Ağvan məsələsi ilə biz dünyaya göstərə bilərik ki, bu coğrafiyada hansı xalqlar aborigen, hansı xalqlar gəlmədir. Nə yazıq ki, bəzi güclər bu gün də dediyimiz həqiqətlərin üzə çıxmasını istəmirlər.

- Çox təəssüf ki, yanlış yazılan tarixin əziyyətini bu gün də çəkirik...

- Tamamilə. Bu gün gənc nəslə və dünyaya təlqin edilir ki, guya Səfəvilər də, Əfşarlar da və hətta Qacarlar da İran dövlətləri olub. Halbuki, bu dövlətlərin rəsmi dövlət dili Azərbaycan dili olub. Onun rəhbərləri də azərbaycanlılar olub .Onların farslarla uzaqdan-yaxından heç bir əlaqəsi olmayıb.

- Bəs, indi nəyi gözləyirik? Niyə tariximizi yenidən və olduğu kimi yazmırıq?

- Həqiqi tariximizi yazmaq üçün tarixçilərimiz, arxeloqlarımız və dilçilərimiz bir araya gəlməlidirlər. Bu üçlük sayəsində əsl Azərbaycan tarixi yazıla bilər. Nə yazıq ki, bu vaxtadək yazılan kitablarda ancaq tarixçilərin fikirləri yer alıb.

Orda heç bir dilçinin və arxeloqun izini görmürük. Üstəlik, yazılan tarix kitablarımızın demək olar ki, hamısı rus mənbələrinə istinadən yazılır. Rus mənbələrində isə Azərbaycanın tarixi 100 faiz təhrif olunub. Məhz bunun nəticəsidir ki, son vaxtlar 17 tarix kitabı yazılıb. Və bu kitabların hamısı bir-birini inkar edir. Bu da ondan irəli gəlir ki, tariximizi öyrənməyə “5-ci kolon” mane olur.

Hər bir xalqın tarixi onun abidələri, daş kitabələri ilə müəyyən edilir. Çox təssüf ki, bizim tarixi abidələrimiz təkcə Qarabağda ermənilər tərəfindən dağıdılmır. Həm də regionlarda və paytaxtımızda məhv edilir. Amma tarixçilər susur. Onlar tarixi öyrənmək üçün kabinetlərdən çıxmalıdırlar. Nə vaxta qədər ki, tarixçilər tariximizi kabinetlərdən yazacaq, ona qədər də tariximiz yanlış yazılacaq.

- Yazılan tarixlərdə ən böyük yanlışlıqlardan biri İranla bağlıdır. Bizə elə təlqin ediblər ki, guya yüz illər boyu İran dövləti olub və azərbaycanlılar da bu dövlətin tərkibində yaşayan etniklər olub.

- Kökündən səhv yanaşmadır. Bildiyimiz kimi, XIX əsrin sonralarında və XX əsrin əvvələrində neft bumu başladı. O zaman dünyanın hər yerindən milyonçular Bakıya və Qacarlar dövlətinin ərazilərinə axın etdilər. Maraqlıdır ki, 1900-cu ilin əvvəllərində ingilislər Qacarlar dövləti ərazisinə də gəldilər. Orada da böyük neft yataqları aşkarladılar.

Lakin, həmin ərazidə yaşayan azərbaycanlılar ingilisləri yaxın buraxmadılar. Bunu görən ingilislər hiyləyə əl atdılar. İngilis şirkətləri gedib Hindistandan çoxlu sayda zəhərli ilanlar gətirib həmin əraziyə buraxdılar. Məhz bu zəhərli ilanlardan qorxan azərbaycanlılar neft yataqlarından köçüb qaçdılar. Və həmin ərazidə yeni neft şirkəti yaratdılar.

Şirkətin adı isə İran oldu. Yəni, İran coğrafi ad deyil. İran böyük güclərin yaratdığı bir şirkətin, brendin adıdır. Bu şirkətə ancaq farslar işə götürülürdü. Sonradan bu şirkət siyasi proseslərə cəlb edildi. Nəticədə Qacarlar dövləti süquta uğradıldı. Və ingilis kəşfiyyatı onlarla şərik işləyən Pəhləviləri gətirib yeni yaratdıqları dövlətə şah qoydular.

- Doğrudan da, 1925-ci ilə qədər heç bir tarixi mənbədə Pəhləvilər sülaləsinin hansısa dövlətin yaradıcısı, daşıyıcısı olduğu qeyd edilmir?

- Pəhləvilərin hakimiyyətə gətirilməsinin də dərin kökləri var. Yada salaq ki, regional güc savaşında Qafqazı ingilislər ruslara güzəştə gedib. Çünki, Pyotr Hindistana qədər əraziləri nəzarətinə keçirtmək istəyirdi. Rusları dayandırmaq üçün 200 il ərzində Qafqaz tədricən rusların nəzarətinə verildi. Əvəzində ingilislər Hindistanda və Qacarlar dövlətində möhkəmləndi.

Sonda isə Vatikanın və anqlo-saksların birgə layihəsi olan İran dövləti yaradıldı. Yenə deyirəm, tarixdə 1925-ci ilə qədər İran adlı heç bir dövlət və coğrafi ərazi olmayıb. İran adının farslarla uzaqdan-yaxından heç bir əlaqəsi yoxdur.

- Bəs, yeni dövlətin farsların idarəçiliyinə verilməsində məqsəd nə idi?

- Səbəb sadədir. Farslar da ermənilər kimi rahat idarə olunur. Məkrlidirlər və türkçülüyü və islam həmrəyliyini qəbul etmirlər. Bundan böyük səbəb nə ola bilər ki?!