Rusiya lideri Vladimir Putinin mövqeyini sarsıdan “Vaqner” muzdlularının üsyanından sonra Moskvada təcili təhlükəsizlik tədbirləri hələ də davam edir. Bir çox suallar hələ də cavabsızdır.
Putin hakimiyyətə gəldikdən sonra ən böyük problemlə üzləşib. Hələlik təhlükənin qarşısı alınsa da, rusiyalı ekspertlər Putinin baş verənlərdən daha güclü deyil, zədələnmiş olduğunu düşünürlər.
Bu barədə “BBC Türkçə”nin məqaləsində qeyd olunub.
Bildirilib ki, Putinin xəyanətə reaksiyası şənbə günü səhər xalqa sərt müraciətində aydın görünürdü.
Putin “Vaqner”in rəhbəri Yevgeni Priqojini “kürəyindən bıçaq vurmaqda” və vətənə xəyanətdə ittiham edib.
Rusiya lideri bundan sonra ictimaiyyət qarşısına çıxmayıb və yaxın vaxtlarda açıqlama verəcəyi də gözlənilmir. Qiyamdan əvvəl lentə alınan televiziya çıxışında Putin Ukraynadakı müharibənin gedişatından razı qaldığını bildirib.
Həmçinin yazıda qeyd edilib ki, Moskvada antiterror tədbirləri hələ də davam edir, lakin Putinin hazırda paytaxtda olub-olmadığı bəlli deyil.
Bəziləri düşünür ki, Putin istər Ukraynada, istərsə də Rusiya daxilində onu dəstəkləməyənlərə qarşı hansısa şəkildə reaksiya verəcək.
Avropa Parlamentinin polşalı deputatı Radek Sikorski BBC-yə deyib ki, Rusiya lideri tərəddüd edənləri və eyni zamanda daha avtoritar və daha qəddarlaşanları kökündən çıxaracaq.

Priqojin Belarusda nə edəcək?
BBC yazıb ki, qiyamın arxasında duran Yevgeni Priqojin hələ də azadlıqdadır. O, Rusiyanın hərbi komandanlığını devirməyə cəhd etsə də, ona qarşı silahlı üsyan ittihamı götürülüb. Bununla belə, Kremllə “Vaqner” arasında uzlaşmanın bütün təfərrüatlarını bilmirik.
Rusiyalı ekspertlər Priqojinin tez yoxa çıxacağını gözləmirlər.
Ukraynada on minlərlə döyüşçünün lideri olan və uzun müddət kölgə arxasında fəaliyyət göstərən Priqojin Putin üçün də önəmli ad olub.
Suriyadakı döyüşlərdən tutmuş 2014-cü ildə Ukraynada Krımın ilhaqına qədər o, illər boyu Kremlin çirkli işlərini görüb.
Amma Putinin nüfuzuna meydan oxuyandan və bəzilərinin fikrincə, Rusiya liderini aşağıladıqdan sonra onun təhlükəsizliyi və gələcək rolu üçün hansı təminatları aldığı sualı cavabsız qalır.
Müşahidəçilər Belarus lideri Aleksandr Lukaşenkonun Priqojin üzərində nə qədər səlahiyyət sahibi ola biləcəyini sual altına alırlar. “Vaqner” qüvvələri onu həqiqətən də izləsə, onun Rusiya, Belarus və Ukrayna üçün hansı təhlükələr yarada biləcəyi də məlum deyil.

Vaqner qrupunun taleyi nə olacaq?
Yazıda bildirilib ki, on minlərlə "Vaqner" döyüşçüsü silahlı üsyana cəhd etməmişdən əvvəl Putinin Ukraynadakı müharibəsində mühüm rol oynayıb. Lakin “Vaqner”in müstəqil ordu kimi günləri artıq sayılamışdı.
Priqojin və onun qüvvələri Rusiya Müdafiə Nazirliyinə daxil olmaq üçün təzyiqlərə müqavimət göstərdilər.
Lakin üsyan bitən və Priqojin sürgün edilən kimi, çoxları onun döyüşçülərinin nə edəcəyini sual altına alır.
İğtişaşçılara qarşı ittihamların götürüldüyü görünür. Sosial şəbəkələrdə yayılan videolarda “Vaqner” qoşunlarının Rostovu tərk etdiyi görünür. Rostovla Moskva arasında yolun ortasında olan Voronej vilayətinin qubernatoru da “Vaqner” qüvvələrinin bölgəni tərk etdiyini bildirib.
Lakin onların əməkdaşlıq edib nizami Rusiya Ordusuna cəlb edilib-edilməyəcəyi, hətta nizami rus əsgərlərinin də onlarla bərabər döyüşüb-döyüşməyəcəyi hələlik bəlli deyil.

Ukraynadakı müharibə necə təsirlənəcək?
Qeyd edilib ki, “Vaqner” qoşunlarının bir çoxu həbsxanalardan azadlıq vədi ilə cəlb edilsə də, Ukraynada ən uğurla döyüşən əsgərlər idi. Məsələn, Baxmut şəhərinin alınmasında böyük rol oynadılar.
Rusiya iddia edir ki, qiyam indiyədək Ukraynadakı müharibəyə heç bir təsir göstərməyib.
Ukraynada komandanlıq sərhəd boyu qeyri-sabitliyi fürsətə çevirməyə çalışacaq.
Ukrayna Ordusu Rusiyanın ələ keçirdiyi bəzi əraziləri geri almaq üçün əks hücuma keçib və onlar hiss edirlər ki, Rusiyadakı qeyri-sabitlik fürsət pəncərəsi yaradır.
ABŞ-ın Ukraynadakı keçmiş səfiri Bill Taylor BBC-yə deyib ki, Ukrayna qüvvələri “Vaqner” qoşunlarının qəfil səfərbər olunmasının yaratdığı taktiki zəiflikdən istifadə edə bilər.

ABŞ və başqaları əvvəlcədən nə bilirdilər?
Məqalədə yazılıb ki, Priqojinin silahlı üsyanı Kremli gözdən salsa da, Amerika mediasına görə, ABŞ kəşfiyyat orqanları Priqojinin hərəkətə keçməyi planlaşdırdığını bilirdilər və bu barədə prezident Co Bayden və konqres liderləri məlumatlandırılıb.
CNN-in xəbərinə görə, ABŞ kəşfiyyat agentlikləri “Vaqner”in Rusiya sərhədi boyunca silah, sursat və ləvazimat yığdığını müəyyən edib.
“New York Times” qəzetinin məlumatına görə, prezident Bayden Fransa, Almaniya və Britaniya liderləri ilə məsələni müzakirə edib.
ABŞ kəşfiyyat rəsmiləri Priqojin ilə Rusiya müdafiə rəsmiləri arasında pisləşən münasibətləri aylardır izləyirdilər və Ukraynadakı müharibənin həm “Vaqner”, həm də Rusiya Ordusu üçün pis getdiyi qənaətinə gəliblər.
Bu arada “The Washington Post” yazıb ki, ABŞ iyunun ortalarından Priqojinin nəsə planlaşdırdığını bilir.
Bildirilir ki, Priqojinin üsyanına səbəb müdafiə nazirliyinin iyunun 10-da “Vaqner” qrupu kimi bütün könüllü birləşmələrin hökumətlə müqavilə imzalamasını şərtləndirən göstərişi olub. Praktikada bu, Priqojinin muzdlularının orduya cəlb olunması demək idi
“Rəhbərliyə nəyinsə baş verdiyini bildirmək üçün kifayət qədər əlamətlər var idi, lakin üsyan başlamazdan bir az əvvələ qədər Priqojinin dəqiq nə planlaşdırdığı məlum deyildi”, - deyə rəsmilər bildirib.
Qəzet yazıb ki, Priqojinin öz kəşfiyyatı Rusiya lideri Vladimir Putinə onun nəsə planlaşdırdığı barədə məlumat verib.